Υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης και φόρουμ

Δημοσίευση δεδομένων σε υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης και φόρουμ

Οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (social networks) μπορούν σε γενικές γραμμές να οριστούν ως διαδικτυακές πλατφόρμες επικοινωνίας, οι οποίες επιτρέπουν στα άτομα να δημιουργούν δίκτυα χρηστών με παρόμοιες ιδέες ή να προσχωρούν σε αυτά. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως τα ακόλουθα:

  1. οι χρήστες καλούνται να παράσχουν προσωπικά στοιχεία, με σκοπό τη δημιουργία μιας περιγραφής του εαυτού τους ή ενός «προφίλ»,
  2. οι υπηρεσίες αυτές παρέχουν εργαλεία τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες να δημοσιεύσουν το δικό τους υλικό (περιεχόμενο που δημιουργούν οι χρήστες, όπως μια φωτογραφία ή μια καταχώριση ημερολογίου, μουσική ή βίντεο-κλιπ ή συνδέσμους προς άλλους δικτυακούς τόπους), και
  3. η «κοινωνική δικτύωση» καθίσταται δυνατή χρησιμοποιώντας εργαλεία, με τα οποία οι χρήστες μπορούν να έρθουν σε επαφή με άλλους χρήστες που έχουν καταχωρίσει στον κατάλογο επαφών τους.

Αντίστοιχα, ως φόρουμ (forum) ορίζεται ένας διαδικτυακός τόπος συζητήσεων για ένα ή περισσότερα ζητήματα. Υπάρχουν πολλά είδη φόρουμ διαθέσιμα στο διαδίκτυο, αλλά τα περισσότερα έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Κάθε φόρουμ περιέχει πολλές συζητήσεις. Κάθε συζήτηση περιέχει ένα αρχικό μήνυμα, που συνήθως περιγράφει το περιεχόμενο της συγκεκριμένης συζήτησης, και πολλές απαντήσεις (posts) κάτω από αυτό. Συνήθως, κάποιος μπορεί ελεύθερα να διαβάσει κάθε συζήτηση. Κάποιες συζητήσεις όμως μπορεί να μην είναι διαθέσιμες σε όλους. Σε πολλές περιπτώσεις, επίσης, είναι απαραίτητο κάποιος να γίνει μέλος στο φόρουμ, μέσω μιας διαδικασίας εγγραφής και δημιουργίας «προφίλ» μέλους, για να διαβάσει μια συζήτηση ή ακόμα και για να μπορεί να συμμετάσχει σε αυτές.

Αναμφίβολα, τα φόρουμ, αλλά πολύ περισσότερο οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, αποτελούν μια νέα μορφή κοινωνικοποίησης και επικοινωνίας, ιδιαιτέρως ανάμεσα στους νέους αλλά όχι μόνο. Ταυτόχρονα, όμως, οι υπηρεσίες αυτές προσδίδουν και μια καινούργια διάσταση στην έννοια του «προσωπικού χώρου», δημιουργώντας σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την παραβίαση της ιδιωτικότητας των χρηστών τους, των οποίων τα προσωπικά δεδομένα δημοσιοποιούνται στο διαδίκτυο με πρωτοφανή τρόπο και σε μεγάλο αριθμό.

Σχετικά με τα θέματα της προστασίας προσωπικών δεδομένων στις υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, η Ομάδα εργασίας του άρθρου 29 έχει διατυπώσει τη Γνώμη 5/2009. Η γνώμη αυτή εστιάζει ιδίως στον θεσμό της διαφάνειας και της συγκατάθεσης που πρέπει να διέπει την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων εκ μέρους των παρόχων τέτοιων υπηρεσιών, ιδίως όταν αυτοί καθιστούν δυνατή τη διαβίβαση δεδομένων σε τρίτους, όπως παρόχους ειδικών εφαρμογών (π.χ. για τον συγχρονισμό των επαφών του κινητού τηλεφώνου με τις επαφές στο προφίλ του χρήστη), στην ενίσχυση της προστασίας των δεδομένων άλλων χρηστών (π.χ. οι χρήστες πρέπει να ειδοποιούνται για την ανάρτηση φωτογραφιών τους από άλλους χρήστες) και γενικότερα στις ρυθμίσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής που πρέπει να υλοποιούν οι πάροχοι.