Ευρωπαϊκά εποπτικά όργανα

Ομάδα συντονισμού για την εποπτεία του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (SIS II)

Το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (SIS II) (εφεξής ΣΠΣ) αποσκοπεί στην εξασφάλιση υψηλού επίπεδου ασφάλειας εντός του χώρου Σένγκεν, κατόπιν της κατάργησης των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα των κρατών και της δημιουργία ενιαίων εξωτερικών συνόρων, στα οποία οι έλεγχοι εισόδου στον «χώρο Σένγκεν» πραγματοποιούνται με βάση τις ίδιες διαδικασίες. Η επίτευξη του στόχου αυτού συντελείται μέσω του προαναφερθέντος συστήματος, το οποίο παρέχει την πλατφόρμα για την ανταλλαγή πληροφοριών-δεδομένων μεταξύ των κρατών μελών αναφορικά με ορισμένες κατηγορίες προσώπων και πραγμάτων, υπηκόων τρίτων χωρών. Ειδικότερα, στο ΣΠΣ καταχωρούνται μεταξύ άλλων πληροφορίες σχετικά με πρόσωπα που καταζητούνται από τις δικαστικές αρχές, με ανεπιθύμητους αλλοδαπούς, με πρόσωπα που έχουν εξαφανισθεί, καθώς και με πρόσωπα τα οποία τίθενται υπό διακριτική παρακολούθηση, αλλά και κλεμμένα αντικείμενα.

Η εποπτεία του ΣΠΣ επιτυγχάνεται ως εξής: οι εθνικές Αρχές Προστασίας Δεδομένων ελέγχουν τη νομιμότητα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εισάγουν στο σύστημα από τη χώρα τους, ενώ ο Ευρωπαίος Επόπτης Προσωπικών Δεδομένων (ΕΕΠΔ) ελέγχει τη νομιμότητα της επεξεργασίας δεδομένων στην κεντρική βάση από τη διαχειριστική αρχή.

Ο ΕΕΠΔ και οι εθνικές εποπτικές αρχές συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο της Ομάδας Συντονισμού Εποπτείας του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (Schengen Information System II Supervision Coordination Group – SIS II SCG). Η Ομάδα συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΚ) 1987/2006 (SIS II) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τη δημιουργία, λειτουργία και τη χρήση του ΣΠΣ και κατ’ εφαρμογή της παρ. 3 του ιδίου άρθρου και σε αυτή συμμετέχουν οι εθνικές εποπτικές αρχές και ο ΕΕΠΔ. Οι αρμοδιότητές της περιλαμβάνουν τον έλεγχο της τεχνικής υποστήριξης του ΣΠΣ και τη διερεύνηση ζητημάτων εφαρμογής ή ερμηνείας που μπορούν να τεθούν κατά τη λειτουργία του συστήματος αυτού, καθώς και την υιοθέτηση εναρμονισμένων συστάσεων έτσι ώστε να προτείνονται κοινές λύσεις σε κοινά προβλήματα. Η Αρχή συμμετέχει στην Ομάδα αυτή, οι συνεδριάσεις της οποίας λαμβάνουν χώρα στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο, με ένα τακτικό και ένα αναπληρωματικό μέλος.

Περισσότερα για το εποπτικό αυτό όργανο, τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων από τα υποκείμενα των δεδομένων και άλλα σχετικά θέματα μπορείτε να βρείτε στην ειδικότερη ενότητα.

 

Ομάδα συντονισμού για την εποπτεία του Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS)

Το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (Visa Information System – VIS) είναι ένα σύστημα για την ανταλλαγή δεδομένων για τις θεωρήσεις μεταξύ των κρατών μελών του χώρου Σένγκεν. Ουσιαστικά συνδέει τα προξενεία Σένγκεν στις τρίτες χώρες, τις αρμόδιες εθνικές αρχές και όλα τα εξωτερικά σημεία διέλευσης των συνόρων των κρατών Σένγκεν. Απαρτίζεται από το κεντρικό σύστημα πληροφοριών (CS-VIS) και από διεπαφή σε κάθε κράτος μέλος (NI-VIS). Το σύστημα συστάθηκε προκειμένου να βελτιώσει την εφαρμογή της κοινής πολιτικής στον τομέα των θεωρήσεων, της προξενικής συνεργασίας και να προσδιορίσει τις προϋποθέσεις και διαδικασίες ανταλλαγής δεδομένων στο πλαίσιο έκδοσης θεωρήσεων για διαμονή μικρής διαρκείας.

Η εποπτεία του συστήματος αυτού επιτυγχάνεται ως εξής: οι εθνικές Αρχές Προστασίας Δεδομένων ελέγχουν τη νομιμότητα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εισάγουν στο σύστημα από τη χώρα τους, ενώ ο Ευρωπαίος Επόπτης Προσωπικών Δεδομένων (ΕΕΠΔ) ελέγχει τη νομιμότητα της επεξεργασίας δεδομένων στην κεντρική βάση από τη διαχειριστική αρχή.

Ο ΕΕΠΔ και οι εθνικές εποπτικές αρχές συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο της Ομάδας Συντονισμού Εποπτείας του Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) (VIS Supervision Coordination Group). Η Ομάδα συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 43 του Κανονισμού (ΕΚ) 767/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 για το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ κρατών μελών για τις θεωρήσεις μικρής διάρκειας (Κανονισμός VIS) και σε αυτή συμμετέχουν οι εθνικές εποπτικές αρχές και ο ΕΕΠΔ. Οι αρμοδιότητές της περιλαμβάνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και συνδρομής κατά τη διενέργεια ελέγχων, τη διερεύνηση ζητημάτων εφαρμογής ή ερμηνείας που μπορούν να τεθούν κατά τη λειτουργία του συστήματος αυτού, καθώς και την υιοθέτηση εναρμονισμένων συστάσεων έτσι ώστε να προτείνονται κοινές λύσεις σε κοινά προβλήματα.

Η Αρχή συμμετέχει στην Ομάδα αυτή, οι συνεδριάσεις της οποίας λαμβάνουν χώρα στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, με ένα τακτικό και ένα αναπληρωματικό μέλος. Η ελληνική Αρχή έχει την αντιπροεδρία τη Ομάδας για τη διετία του Ιουνίου 2018 – Ιουνίου 2020.

Περισσότερα για το εποπτικό αυτό όργανο, τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων από τα υποκείμενα  των δεδομένων και άλλα σχετικά θέματα μπορείτε να βρείτε στην ειδικότερη ενότητα.

 

Ομάδα συντονισμού για την εποπτεία του «Eurodac»

Η βάση δεδομένων του Eurodac δημιουργήθηκε με σκοπό την καθιέρωση και λειτουργία ενός συστήματος για την αντιπαραβολή των δακτυλικών αποτυπωμάτων υπηκόων τρίτων χωρών που αιτούνται άσυλο και ορισμένων κατηγοριών παράνομων μεταναστών στην ΕΕ. Είχε δε στόχο να διευκολύνει την εφαρμογή του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ, ο οποίος επιτρέπει τον προσδιορισμό της χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι υπεύθυνη για την εξέταση αίτησης ασύλου και την ταυτοποίηση των αιτούντων άσυλο κατά τη διαδικασία εξέτασης ασύλου, καθώς και να καταπολεμήσει την άγρα θεωρήσεων. Πλέον, χρησιμοποιείται και για σκοπούς επιβολής του νόμου.

Η εποπτεία του συστήματος αυτού επιτυγχάνεται ως εξής: οι εθνικές Αρχές Προστασίας Δεδομένων ελέγχουν τη νομιμότητα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που εισάγουν στο σύστημα από τη χώρα τους, ενώ ο Ευρωπαίος Επόπτης Προσωπικών Δεδομένων (ΕΕΠΔ) ελέγχει τη νομιμότητα της επεξεργασίας δεδομένων στην κεντρική βάση από τη διαχειριστική αρχή, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας.

Ο ΕΕΠΔ και οι εθνικές εποπτικές αρχές συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο της Ομάδας Συντονισμού Εποπτείας του Eurodac. Η Ομάδα συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 32 του Κανονισμού (ΕE) 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων, και σε αυτή συμμετέχουν οι εθνικές εποπτικές αρχές και ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων. Οι αρμοδιότητές της περιλαμβάνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και συνδρομής κατά τη διενέργεια ελέγχων, τη διερεύνηση ζητημάτων εφαρμογής ή ερμηνείας που μπορούν να τεθούν κατά τη λειτουργία του συστήματος αυτού, καθώς και την υιοθέτηση εναρμονισμένων συστάσεων έτσι ώστε να προτείνονται κοινές λύσεις σε κοινά προβλήματα.

Η Αρχή συμμετέχει στην Ομάδα αυτή, οι συνεδριάσεις της οποίας λαμβάνουν χώρα στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, με ένα τακτικό και ένα αναπληρωματικό μέλος. Η ελληνική αρχή έχει την προεδρία της Ομάδας για τη διετία Νοεμβρίου 2019 – Νοεμβρίου 2021.

Περισσότερα για το εποπτικό αυτό όργανο, τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων από τα υποκείμενα των δεδομένων και άλλα σχετικά θέματα, μπορείτε να βρείτε στην ειδικότερη ενότητα.

 

Συμβούλιο Συνεργασίας Ευρωπόλ

Η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Ευρωπόλ) είναι ο αρμόδιος οργανισμός της ΕΕ για την επιβολή του νόμου. Αποστολή της είναι να συμβάλει στη δημιουργία μιας ασφαλέστερης Ευρώπης, βοηθώντας τις αστυνομικές αρχές και τις αρχές επιβολής του νόμου στα κράτη μέλη της ΕΕ και βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ αυτών.

Από την 01/05/2017, όταν άρχισε η εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/794 (Κανονισμός Ευρωπόλ), η δομή της εποπτείας της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα της Ευρωπόλ έχει ως εξής: οι εθνικές Αρχές Προστασίας Δεδομένων ελέγχουν τη νομιμότητα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που παρέχουν τα κράτη μέλη στην Ευρωπόλ, ενώ ο Ευρωπαίος Επόπτης Προσωπικών Δεδομένων (ΕΕΠΔ) ελέγχει τη νομιμότητα της επεξεργασίας δεδομένων από την Ευρωπόλ.

Ο ΕΕΠΔ και οι εθνικές εποπτικές αρχές συνεργάζονται στενά σε ειδικά ζητήματα για τα οποία απαιτείται ανάμειξη κράτους μέλους και πρέπει να διασφαλίζουν την ενιαία εφαρμογή του νέου Κανονισμού στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συνεργασία αυτή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Συμβουλίου Συνεργασίας της Ευρωπόλ (Europol Cooperation Board), το οποίο έχει συμβουλευτικά καθήκοντα και απαρτίζεται από έναν εκπρόσωπο της εθνικής εποπτικής αρχής κάθε κράτους μέλους και από τον ΕΕΠΔ.

Η Αρχή, η οποία είναι αρμόδια για την εποπτεία της ορθής εφαρμογής των αρχών προστασίας δεδομένων σε εθνικό επίπεδο, εκπροσωπείται σε αυτό με ένα τακτικό και ένα αναπληρωματικό μέλος και συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου που πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες.

Περισσότερα για τη δραστηριότητα του Συμβουλίου Συνεργασίας, τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων από τα υποκείμενα των δεδομένων και άλλα σχετικά θέματα μπορείτε να βρείτε στην ειδικότερη ενότητα.

 

Εποπτεία Τελωνειακού Συστήματος Πληροφοριών (ΤΣΠ): Κοινή Αρχή Ελέγχου Τελωνείων & Ομάδα Συντονισμού για την Εποπτεία του ΤΣΠ

Το Τελωνειακό Σύστημα Πληροφοριών (ΤΣΠ) (συναντάται επίσης και ως Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων) συστάθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) 515/1997, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) 766/2008, καθώς και με την Απόφαση 917/2009/ΔΕΥ.

Σκοπός του ΤΣΠ είναι, αφενός, η αμοιβαία συνδρομή και συνεργασία των αρμόδιων διοικητικών αρχών των κρατών μελών για την καταπολέμηση του φαινομένου της απάτης στα πλαίσια της τελωνειακής ένωσης και της κοινής αγροτικής πολιτικής, μέσω της ταχύτερης διάθεσης των πληροφοριών (πρώην 1ος πυλώνας της ΕΕ), αφετέρου δε, η συνδρομή στην πρόληψη, στην έρευνα και στη δίωξη σοβαρών παραβάσεων των εθνικών νόμων (πρώην 3ος πυλώνας της ΕΕ).

Αυτοί οι δύο διαφορετικοί σκοποί του συστήματος εξυπηρετούνται από δύο βάσεις δεδομένων, λογικά χωρισμένες μεταξύ τους. Αντίστοιχα, διαφορετικά είναι και τα καθεστώτα εποπτείας της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για τους δύο αυτούς διακριτούς σκοπούς του ΤΣΠ.

Αναλυτικότερα, για τους σκοπούς που σχετίζονται με τον πρώην 1ο πυλώνα, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 37 παρ. 4 του ανωτέρω Κανονισμού, έχει συσταθεί η Ομάδα Συντονισμού για την Εποπτεία του Τελωνειακού Συστήματος Πληροφοριών (Customs Information System Supervision Coordination Group). Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων, ο οποίος με βάση την παρ. 3α του ίδιου άρθρου επιβλέπει τη συμμόρφωση του ΤΣΠ προς τον Κανονισμό (ΕΚ) 45/2001, συγκαλεί τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο συνάντηση με όλες τις εθνικές εποπτικές αρχές προστασίας δεδομένων που είναι αρμόδιες για θέματα εποπτείας του ΤΣΠ. Περισσότερες πληροφορίες για την Ομάδα αυτή (όπως π.χ. εκθέσεις δραστηριοτήτων) μπορείτε να βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα της.

Για τους σκοπούς που σχετίζονται με τον πρώην 3ο πυλώνα, έχει συσταθεί η Κοινή Αρχή Ελέγχου (ΚΑΕ) Τελωνείων (Customs Joint Supervisory Authority), στην οποία συμμετέχει η Αρχή και η οποία συνεδριάζει στην έδρα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες. Η ΚΑΕ Τελωνείων συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 25 της Απόφασης 917/2009/ ΔΕΥ. Είναι αρμόδια να εποπτεύει τη λειτουργία του ΤΣΠ, να εξετάζει τυχόν προβλήματα εφαρμογής ή ερμηνείας του συστήματος αυτού και να συνδράμει τις εθνικές ελεγκτικές αρχές στην άσκηση των εποπτικών τους καθηκόντων, κυρίως μέσω της εξεύρεσης και υιοθέτησης κοινών λύσεων στα προβλήματα που ανακύπτουν.

Η Αρχή συμμετέχει με τακτικό μέλος της στις συνεδριάσεις και των δύο αυτών εποπτικών οργάνων, που πραγματοποιούνται στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο.

Περισσότερα για το εποπτικό αυτό όργανο, τον τρόπο άσκησης δικαιωμάτων από τα υποκείμενα των δεδομένων και άλλα σχετικά θέματα μπορείτε να βρείτε στην ειδικότερη ενότητα.